Çok ilginç dört bölümlük diziyi bir çırpıda bitirdim. Hatta bu dizi olmadan önce de kökten dinci Hasidik Yahudilik ile ilgili belgeseller izlemiş ve konuyu merak ettiğimden araştırmıştım.
Dizi New York ve Berlin arasında şekilleniyor. Ama dizinin neredeyse hepsini Berlin’de çekmişler.
Dizimiz esas kızımız Esty yani Esther Shapiro’nun hikayesi. Shira Haas canlandırıyor. Ben ilk kez izlemiş olduğum bu genç oyuncu kızı çok beğendim.
Dizi Yiddish dilinde ve biraz da İngilizce ile çekilmiş. Bu dili bilen ve konuşan az kişiye rağmen hepsi hakkını vermiş. Esty’nin kocası Yanky’yi canlandıran Amit Rahav da pek güzel kotarmış bu işi. Oyuncu seçimleri sırasında beğenip karar vermişler. Alman oyuncu Jeff Wilbusch ise Yanky’nin kuzeni Moishe’yi canlandırıyor. Bu oyuncu ise mucizevi bir şekilde onları bulmuş. Çünkü hem Yiddish dilini konuşuyormuş hem de o cemaattenmiş. Dizide hahamı canlandıran Eli Rosen ise çoğu zaman aradaki köprü olmuş. Ritüelleri doğru şekilde anlatma ve oyuncular arasındaki diyaloglara katkıda bulunmuş.
Esty, NY’da yaşayan ortodoks bir Yahudi. Bunlar zamanında Macaristan’dan kaçarak NY’a gelmişler. Çok tutucu, kuralcı ve kendi içlerinde bir cemaatler. Hristiyanların Amish’leri gibi.
Örneğin kızlar eğitilmiyor. Kadın ve erkek görücü usulü ile evleniyor. Çoğu zaman birbirlerini görmüyorlar bile. Düğünlerinde bile kadın ve erkek ayrı oluyor. Arada bir perde ile ayrılıyorlar. Kadınların saçları evlenecekleri zaman traş ediliyor ve peruk takıyorlar ya da saçlarını kapatıyorlar. Çünkü kendi kocası dışında hiçkimseye saçlarını gösteremezler. Kadınlar kapalı giyiniyorlar. Etek, elbise ve kolları uzun. Erkeklerin de belli giyiniş biçimleri var. Saçlarının 2 yanından lüle bırakıyorlar. Siyah-beyaz özel kıyafetleri ve kafalarına taktıkları kalpak tarzı kıyafetleri mevcut. Merak edenler benim gibi hasidik yahudiliği araştırabilirler.
Esty, kendi cemaati içinde kendini hep farklı hissediyor. Müziğe karşı özel bir ilgisi var ama müzikle ilgilenmesi ya da toplum içinde şarkı söylemek vb. durumlar yasak. Kocası ile evlendiriyor. Aslında kocası yine de iyi bir adam ama cemaatin dışına çıkamıyor. Üremek en önemli olaylardan biri. Fakat ilişki sırasında Esty ürküyor, bir türlü cinsel birleşme yaşayamıyorlar. Sonunda güç bela bu işi yapıyorlar. Ancak Yanky’nin annesi olaya dahil oluyor. Hatta Yanky boşanmak istiyor. Esty ise gizli gizli piyano dersi aldığı, O’nu tek anlayan piyano hocasından medet umuyor ve cemaatten kaçmayı planlıyor. Tam bu noktada hamile olduğunu da öğreniyor.
Esty’nin annesi Alman. Dolayısı ile Alman vatandaşı aynı zamanda bizim Esty. Bir şekilde pasaport derken gizlice Berlin’e kaçıyor.
Esty tesadüfen konservatuvarda okuyan bir grup gençle tanışıyor ve bambaşka bir dünyanın kapısı aralanıyor.
NY’dakiler Esty’nin peşine düşüyor. Kocası Yanky ve kuzen Moishe Berlin’e geliyorlar. Esty’yi bulup ikna etmeye çalışıyorlar.
Çok etkileyici bir dizi idi. Bambaşka bir dünyanın kapılarını açtı. Çok anlatarak büyüsünü kaçırmak istemiyorum. Mutlaka izleyin.
ben niye böyle bir adam oldum diye düşünürken ansızın aklıma 2000lerin başında gezinmeye başladığım bir web sitesi geldi. filmler kitaplar müzikler (87 doğumluyum tam etkilenme çağlarımdı) arasında deliriyorum. daha öncede böyle bir sitenin varlığı yine hayal meyal aklıma gelmişti ama ismini bulamamıştım. şimdi hatırladım. sanırım orası burası. million dollar hoteli görüp vcdsini alıp izlediğim günü unutamıyorum. eğer aynı siteyse yaptıklarından dolayı çok teşekkür ederim. instagram adresini aradım ama bulamadım. hatta hiçbirşey bulamadım. burası okunuyor mu ondan bile emin değilim. sevgiler. ziver.
Selam Ziver. Evet okunuyor tüm yorumlar. Elimden geldiğince yazmaya da çalışıyorum.
Güzel sözler için eyvallah. Ne güzel filmdi di mi, Wim Wenders sağolsun.