İzmir şubemiz üstad Dorian Gray'den "Crash"
Yönetmen: David Cronenberg
Oyuncular: James Spader (James Ballard), Holly Hunter (Dr. Helen Remington),
Elias Koteas (Vaughan), Deborah Kara Unger (Mrs. Catherine Ballard), Rosanna
Arquette (Gabrielle)
1996 Kanada yapımı, 98 dakika
Genel seyirci kitlesinin hiç hoşuna gitmeyen filmlerin yönetmeni David
Cronenberg'ün en tartışmalı filmi bu. Edebiyatta Kafka tarzına yakın duran
J.G.Ballard'ın aynı adlı romanından uyarlanan film gerek ele aldığı
temalarla, gerekse de meramını anlatırken tercih ettiği yol ile "bana
filmini söyle, sana yönetmenini söyleyeyim" dedirtiyor.
Aralarındaki cinsel çekimin neredeyse bittiği bir çiftimiz var: James ve
Catherine. İkisinin de metallere karşı tuhaf bir tutkusu mevcut, öyle ki
metal her ikisi için de bir cinsel uyarıcı konumunda. Bir kaza sonucu bir
süreliğine hastanede kalan James, orada kendi tutkularının bir sonraki
aşamasında olan birtakım insanlarla karşılaşır ve hastaneden çıkınca da
onlara katılır. Bu insanlar metalleri okşamak, onlarla bütünleşmek gibi
fazları çoktan geçmiş, "metalle içiçe geçmek" fazına gelmiştir. Yani metal
(cinsel uyarıcı misali) bir "araç" değil, "amaç" konumundadır.
Filmin öyküsü böyle, görselliği ise ayrı bir hikaye. Cronenberg, filmini
hard pornolarınkine benzer bir yöntemle çekmiş. Yani birbirini takip eden
cinsel ilişki sahneleri şeklinde. Ancak önemli bir fark mevcut: Porno
filmlerde asıl yemek bilindiği üzere cinsel ilişki sahneleridir. Aradaki
saçma hikaye, olaylar ve diyaloglar ise garnitürdür (tekrar Coen üstatların
başyapıtları "Lebowski"ye selam olsun: "Benim adım Karl. İh bin uzman. Ayne
şirket söyledi, dayne kabloda arıza varmış") Burada ise asıl yemek filmin
kendisi, cinsel ilişki sahneleri ise derdini ifade etmek için kullandığı
birer araç sadece. Yani seyircisini tahrik etmek gibi bir amacı kesinlikle
yok (Deborah Unger ile bunu yapmamayı nasıl becerecek, o ayrı mevzu..)
Filmin son derece kasvetli bir atmosferi mevcut, hatta yer yer çekilmez
denebilecek düzeyde. Ama Cronenberg'ün kendine has mesafeli ve ironik mizah
anlayışı bazı sahnelerde kendini gösteriyor (keşke daha fazla sahnede
gösterseydi). Spader'ın Arquette'in bacağındaki "yara"
ile ilişkiye girdiği sahne gibi…
Sonuçta çağdaş toplum insanının trafik kazalarında, reality show
programlarında parçalanmış insan bedeni, kan ya da bir şiddet sahnesi
görünce nasıl ilgi duyduğunu, içgüdüsel olarak nasıl (adeta) "bakmadan
edemediğini" vs. düşünün. Buradan bakınca filmin, modern toplum insanının
bilinçaltındaki bu karanlık bölgelerde yol alan bir deşifrasyon çabası
olduğunu anlıyoruz. Çok önemli bir film değil, ayrıca soğuk ve itici. Ama
aynı zamanda ilgi çekici de…
Filmin notu: 6
Gönül notu: 5
Arıza notu: 10