Arızalılar Kulübü

7, 17, 27, 37…

oturmusuz 27 yasindaki ben, 17 yasindaki ben 7 yasimdaki benle sabah kahvalti yapiyoruz. 7 yasindaki ben ekmekten araba yapmiş masanin uzerinde bardaklarin arasinda suruyor. az kalsin cayi dokecekken ustune son anda catala ani bir fren yaparak carpiyor ve ekmek arabasi ters donuyor. 17 yasindaki ben uzanıp catali cekiyor onunden. yardimsever besbelli. cocuklarida seviyor gibi davraniyor. ama corabinin icine sikistirdigi sigar apaketi rahatsiz etmis olacakki surekli bacagini kasiyip duruyor. gozu disarda. giyinmis okul ceketini ama gitmeye niyeti yok. ama 7 yasindaki beni kime birakacak onu bilmiyor muhtemelen. yoksa simdiye coktan giderdi. bense kahvalti masasinda oturuyorum uzun zamandir. bikac bardak cay ictim. cay tabaginda dondurdugun 4 sigara izmaritini sayiyorum. bir parca peynir atiyorum agzima.

7 yasimdaki benin kaza yapan ekmeginden bir parca kopartiyorum. bu yeterli bir kahvalti icin diyorum. 17 yasindaki ben kalkip mutfaga zeytin kasesini goturuyor sonra hemen aynanin karsisinda haziarlanmaya basliyor. 7 yasindaki ben bunu gorunce birden bire yerinden sicrayip onu seyretmeye yanina gidiyor. kalkarken sandalyeyi dusuruyor, geri donuup kaldirmay abile vakit kaybetmek istemiyor. biyiklarinin yeni cikmasi ve incecik tuylerin dudaklarinin uzarinde olmasi 17 yasindaki beni rahatsiz ediyor. jilet vurma gec ciksin diyenlerin laflarini hatirliyor ve "18 yasimda hala bu sekild eolursa tam bu sabah kesecem" diyor. gulumsuyorum. bir ay sonra o kizla bulusmaya giderken kesecegini ve dudagini ustunde iki jilet cizgisiyle dolasacagini ona soylemiyorum. 7 yesimdaki ben "buyuyunce bende sakallarim olacak, bende tras olcam" diyor. 17 yasimdaki ben "daha cok zamanin var" diyor. elimi ceneme ve yanaklarima goturup birbirine girmis sakallarimi kasiyip gulumsuyorum.17 yasimdaki ben gelip masadan son bir zeytin tanesi atiyor azina, ve ona bikaçlira verip veremiyecegimi soruyor. elimi cebime atiyorum ve son parami ona uzatiyorum. anca bir hamburger yiyebilir, "sigaran var mi?" diye soruyorum. "icmiyorumki sigara" diyor. ayakkabilarini baglarken corabinin yanindaki kabarikliga bakip guluyor ve bir igara yakiyorum. 7 yasimdaki ben onlugunu giymis, yakasini takmamis karsimda dikiliyor. "yakani neden takmadin?" diyorum. "dugmesini kapatamiyorum. ogretmenim kapatacak" diyor. uzanip yakasini ilikliyorum. beslenme canstasini veirip yolluyorum okula.masaya ilisiyor gosum, 4 sigara izmaritine ve yanan bir yenisine. caydan bir yudum aliyorum. buz gibi soguk. ısıtmak icin tam kalkacakken kapi caliyor. aciyorum. karsimda 37 yasinda birisi duruyor. saclarinin cogu dokulmus, ustune bol gelen bir gomlek ve pantolon, sakallarini kesmis, devlet memuru yorgunluguyla karsimda dikiliyor. hic bisey demeden iceri girmesine izin veriyorum. sandalyeyi yerden kaldirip karsima oturuyor. "cay icermisin?" diye soruyorum. "kahvalti yaptim" diyor. bir sigara uzatiyorum. yakiyor. dumanini uflerken sigaranin ucuna bakiyor. susuyoruz karsilikli. uzun sire susyoruz. bir dilim ekmek aliyor eline. peynir kabini uzatiyorum kolay alabilsin diye. bardaklari kenara cekiyor, ve ekmegi masanin uzerine koyup bana bakiyor. "yarisalimmi? " diye soruyor. sigarami sondurup cay tabagini aliyorum elime. "yarisalim hadi" diyorum. yarisiyoruz. o kazaniyor.

wen thatsall  

Gül Göze'den Whisky * Uruguay 2005 yapımı bir film

Yönetmen: Juan Pablo Rebella, Pablo Stall Oyuncular: Andres Pazos, Mirella Pascual, Jorge Bolani

Filmi izledikten sonra dunya haritasinda Uruguay'in nerede olduguna baktim, acikcasi Guney Amerika'da oldugunu biliyordum nerede oldugunu tam olarak bilimiyordum, Arjantin'in dogusunda, Brezilya'nin guneyinde, Atlas Okyanusu'na kiyisi olan bir Güney Amerika ülkesi. Türkiye -Uruguay arasında 1 kıta 1 okyanus var ve iki ülkede ayri yarim kürelerde, din, dil farkı da var fakat film baslayinca hersey o kadar tanidik geldi ki olaylar ve mekanlar yasadiklarima cok benziyordu, sanki anilarim canlanmis gibi hissettim kendimi.

Jacobo bir corap imalathanesi olan orta yasli hic evlenmemis birdir. Annesinin olum yildonumu icin akrabalarini davet eder. Brezilya'da yasayan yillardir gormedigi erkek kardesini Hermann da gelecekler arasindadir. Iki erkek kardes arasinda gizli rekabet vardir; Hermann evlenmistir, yetiskin kizlari olan mutlu bir aile babasidir ve kardesiyle ayni isi yapar. Jacobo, imalathanede calisan emektar Marta'dan Hermann'in misafirligi suresince karisi gibi davranmasini ister. Marta, Hermann gelmeden bir kac gun once Jacobo'nun evine tasinir. Jacobo'nun bekar evine ceki duzen verir. Bir de aile fotograflari olmasi gerekmektedir. Birlikte fotografciya gidip fotograf cektiririler fotografci gulumsemeleri icin Whisky (ispanyolca okunusu wiki) demelerini ister, Marta fotografi cevceveler ve Jacobo'nun sunnetinde ve Bar-Mitzvah'in (Musevi erkek cocuklarin artik erkek sayildigi 13 yasinda yapilan dini toren) cekilmis fotograflarin yanina koyar. Uc yabanci insanin birbirleri arasindaki iliskiyi ara sira huzunlu ara sira mizahi bir dille anlatan aslinda insanin yalnizligina parmak basan bir film.

Jacobo'nun kendisi de evi de annemin patronu Bay Leon'a ve evine benziyordu. Mobilyalar, yataklar, cercevelerdeki eski resimler, duvardaki süslü porselen tabaklar ve yemek odası takimi beni 15 sene evveline goturdu. Bay Leon'un agabeyi Julio'nun olumuyle bassagligi icin gitmistim salonda siyah yas giysileri giyinmis topluluktan uzaklasmak icin arka odalara kacmisti. Gitmek icin annemi beklerken, can sikintisindan elimdeki bez ciltli kitabin tozlu kapagini lavanta kolonyasiyla temizlemeye baslamistim. Filmde evin neredeyse aynisini gordum..

Jacobo'nun corap imalathanesi hic yabanci degildi barkod etiketlerini yaptigim corap fabrikalarinda daha yeni imalat makineleri gorsem de teknik ayni idi, uretilen coraplarin kalite kontrolleri icin gecirdikleri kaliplar, calisan genc kizlar cok tanidikti. Misirli corap fabrikasina ilk gittigimde corap makinelerini uzun sure seyretmistim, isci kizlarin kendi calisma alanlarinda kendilerinden bir seyler katarak calismalarini izlemistim, cok hosuma gitmisti.

Insan nerede olursa olsun yabanci bir yerde, bir filmde kendinden birseyler bulunca cok seviniyor ne bileyim garip bir duygu iste..   

EsKaTaLoGyA'dan "The Thin Red Line"

Aslında savaş filmleri çok itibar ettiğim film türlerinden biri değildir ancak hakkını vererek yapılması halinde izlenmeye değer bir başyapıt ise hiç vakit kaybetmeden izlerim.The Thin Red Line (İnce Kırmızı Hat) hakkını vererek yapılmış bir savaş filmi başyapıtı.Gerçi Saving Private Ryan (Er Ryan'ı Kurtarmak) filmi ile aynı dönemde vizyona girmesi bu film için gerçekten şanssızlık.Ancak filmi merak edip izleyenler için bulunmaz bir şaheser.Dikkat edilirse çoğu savaş filminde bol aksiyon bol çatışma bolca kan gövdeyi götürür vaziyeti revaçta.İşin felsefik yönünün çokça ihmal edildiği bir gerçek.İzleyicilerin derin düşüncelere hasıl olmasından çok görüntü kirliliği içerisindeki bolca hareket olayın özü konusunda bizleri yanlış mecralara götürmekte.Oysaki orada yer alan insanların halet-i ruhiyesini merak etmek bu konu hakkında kafa patlatmak hangimize hangi filmde rast gelmiştir acaba? Bence bu konuya hitap eden pek fazla film yok.Saving Private Ryan 'de Tom Hanks biraz bu kılığa girer gibi olsada savaşın o dayanılmaz hareketliliği bu özelliğini kapatıyor ve ruh hallerini pek yansıtamıyor.Tamam Steven Spielberg olayın aksiyon boyutuna önem vermiş olabilir ancak filmi daha yayarak bu konuları da derinlemesine işleseydi herhalde sinema tarihinin gelmiş geçmiş en iyi SAVAŞ KARŞITI filmi olarak dünyanın hafızasına çivi gibi çakılırdı.İşte The Thin Red Line savaş içerisindeki insanların ruh hallerinin,açmazlarının,özlemlerinin, cennetten çıkıp cehenmeme girmenin ne olduğunu tam manasıyla işleyen yer yer savaşın dinamikleri olan sahnelere yer veren izlenmesini şiddetle tavsiye ettiğim bir filmdir.Film 1998 Yapımı.En iyi film müzikleri hususunda OSCAR almış.Hans Zimmer bu konunun üstadı anlayacağınız.Bu şahsın hangi film müziklerini yaptığını soracak olursanız önünüze uzun bir liste çıkarırım.ancak birkaçını saymak gerekirse; Batman Begins,The Ring 2,Collateral,Tears of The Sun,Last Samurai,Hannibal,Black Hawk Down,Pearl Harbor vs.Adam film müzikleri konusunda kompedan.Filmin soundtrackini bulursanız hiç çekinmeden arşivinize ilave edin.Yönetmen Terrence Malick.Pek adı sanı duyulmamış ancak Hollywood civarında saygı duyulan bir şahsiyet.Henüz yapı aşamasında olan başrolünü Colin Farrel in oynadığı The New World adlı filmin yönetmenliğini de üstlenmiş durumda. The Thin Red Line ın başrolünde Dead Man Walking (Ölüm Yolunda) ile tanıdığım bu filmle kendini herkese hayran bırakan Sean Penn,The Passion ile Hz.İsanın son gününü anlatan filmde başrolü oynayan Jim Cavaziel,bana göre önemli pek fazla filmi olmadığını düşündüğüm Nick Nolte,ara sıra bazı mizansenlere beliren John Travolta ve George Clooney…

Bazı kesim arkadaşlarım filmi sıkılarak izlediklerini belittiler (onlarla bir daha aynı filmi konusunda uyuşmuyorsak film izlemem ya) tamam belki ilk yarım saati savaş filmi bekleyen insanlara sıkıcı gelecektir ancak her filmin başlangıcında bir hazırlık aşaması bulunduğu dikkatlerden kaçmasın.Filmi izleyecek arkadaşlara tavsiyem sabırlı olmaları.Bence ilk yarım saat veya kırk dakika çok önemli.Nedeni de gelince. Jim Cavazielin,ordudan kaçarak yerlilerin arasına bir arkadaşı ile karışıp kendini cennet vari bir yerde bulması bir başlangıç…Arafa ulaşmak ikinci aşama…ve savaşa katılmak bir cehennnem.Anlayacağınız ortada felsefik bir duruş var ki aynen Dante'nin İlahiler Komedyası ile birbirini örten bu yaklaşım bu…

Filmi bence her karesi ile ayrı ayrı ele almalıyız.Savaş filmi çeksende ortada duran sanat gerçeğini unutmadan sanatsal bir anlayış ile de film çekilebileceğini iyi bir örnek bu film.Filmi izleyecek olan arkadaşlara bir tavsiyem de savaş sahneleri sırasında insanların yüz ve bedenlerindeki unutulmaz anlamsızlıklara ve yönetmenin bu manasızlıklara nasıl sanatsal bir yorum kattığını görerek ve hissederek seyretmeleri.Bence her yönü ile inanılmaz gerçek,yalın kendi içinde tutarlı,izleyenleri bol bol düşünceye sevk eden,filmin sonunda insan olmanın ne menem bir şey olduğunu kafamıza dank ettiren savaş karşıtı bir savaş filmi.Öyle ki filmin sonlarında amerikan güçlerinin japon köyüne yaptıkları baskın sadece beni değil bence tüm izleyenleri şoka sokmuştur.Bu nasıl bir kargaşa ve kaçıştır dercesine insanı yerinde duygu denizine atması japon köyündeki insanların suratlarındaki yaşam korkuları anlatmakla anlaşılmaz bir fenomen…Jim Cavaziel film boyunca öyle çok sorguluyor ki herşeye sende kendini bu sorgulamanın tam ortasında hissediyorsun ve başlıyorsun sende sorgu suale.Onun için anlatılan tüm diyalogları sindire sindire izlemekte fayda var diye düşünüyorum…

Kısaca bu filmi izleyin haklı olduğumu göreceksiniz.

EsKaTaLoGyA   

Dorian Gray'den "The Shining"

Yönetmen: Stanley Kubrick Oyuncular: Jack Nicholson (Jack Torrance), Shelley Duvall (Wendy Torrance), Danny Lloyd (Danny Torrance), Scatman Crothers (Dick Hallorann), Barry Nelson (Ullman), Philip Stone (Grady), Anne Jackson (Doctor), Joe Turkel (Lloyd) 1980 ABD yapımı, 146 dakika

Geçmişi gizemli alkolik bir yazar olan Jack, karısı Wendy ve çocukları Danny ile birlikte, Colorado'nun Rocky Dağları'ndaki görkemli dinlenme yeri Overlook Oteli'nin (ölü sezon olan kış mevsimi için) bakıcılığını üstlenir. Haftalar geçer, çekirdek ailenin her biri tuhaf ve korkutucu halüsinasyonlar görmeye başlar. Filme adını veren "parlama" yeteneği sayesinde, aynı yeteneğe sahip kişilerle (onlar uzakta da olsa) psişik bir bağ kurabilen küçük Danny bu korkunç sahneleri gören ilk kişidir. Daha sonra ise Jack, yavaş yavaş ama tam anlamıyla "sindirerek" zıvanadan çıkmaya başlar. Danny'nin içe kapanıklığı ile kafayı bozmuş olan Wendy ise, Jack'in bir anlam veremediği dengesiz davranışlarının "anlamını" bulmaya başladığı noktada olaylara uyanır ve kendisi de tamamen delirmenin sınırına gelse de, küçük oğlunu ve kendini Jack'in acımasız öfkesinden kurtarmayı başarır.

Stephen King'in "yazar tıkanmışlığı üzerine sıradan bir öykü" olarak tanımladığı romanından yapılan uyarlama, sinemanın en büyük dehalarından Kubrick'in eşsiz dokunuşlarıyla kaynağını fersah fersah aşarak sinema tarihinin en olağanüstü filmlerinden biri haline gelir. Kamerasını her seferinde en doğru yere koyarak yarattığı klostrofobik, karanlık ve korkunç atmosferi, son derece güçlü bir sembolizm ve renk kullanımıyla besleyen yönetmen; bir yandan Jack'in sürüklenmekten kendini alamadığı dehşet verici deliliğini unutulmaz sahnelerle seyircinin içine işlerken, bir yandan da bir insanın perdede gördüğü muhtemelen en gerilimli anlardan pek çoğuna imza atar: Danny'nin halının sessizliği ile parkenin, insanı sinir eden tek düze sesi arasında gidip gelen bisikleti; asansör boşluğundan boşalan tuhaf ve ürpertici kırmızılıktaki kan; Jack'in Wendy'ye öfkesini ilk kez gösterdiği (ve Jack Nicholson'ın sinema tarihinin en çarpıcı oyunculuklarından birini sergilediği) tüyler ürpertici "give me the bag" sahnesi gibi..

Sonunda ortaya çıkan eser (her ne kadar Stephen King hiç beğenmediğini açıkça belirtse de [yazarın notu: siktirsin!]) sadece çağdaş korku sinemasının doruk noktası değil, naçiz kanaatimce tüm sinema tarihinin en iyi 20 filminden biridir.

Filmin Notu: 10 Gönül Notu: 10 Arıza Notu: 10  

Dorian Gray'den "The Lost Boys"

Sinema tarihinde kaç filmde Aerosmith & RunDMC düeti "Walk This Way" eşliğinde vampirlerin bir grup genci katlettiğini görebilirsiniz? Ya da içine kutsal su doldurulmuş su tabancaları? Ya da karakterlerin odasının duvarlarında "The Breakfast Club" ve Echo and the Bunnymen posterleri? Ya da müzik setine saplanarak ölen vampirler? Ya da bu sahneye eşlik eden diyalog gibi ("Stereo ölüm!) inanılmaz diyaloglar? Bu sorular çoğaltılabilir ama hepsinin yanıtı aynı: Tüm bunları bir tek filmde görebilirsiniz ve o film de "The Lost Boys" oluyor.

Son derece yavan ve gevşek bir senaryoya sahip olmasına karşın bunu hiç takmayan, tüm amacı eğlenmek ve seyircisini eğlendirmek olan, kendini asla ciddiye almayan, popüler kültüre ilişkin sayısız gönderme ve görsel malzemeyle dolu, kötü adamlarına başrol verip onları neredeyse seyircinin özdeşleşeceği bir şekilde sunan, nefis bir 80'ler soundtrack'ine sahip olan ve "Bütün gün uyuyorsun. Bütün gece parti yapıyorsun. Hiç yaşlanmıyorsun. Vampir olmak çok eğlenceli!" gibi (çevrilmesi gerektiğini düşündüğüm) inanılmaz bir tanıtım cümlesiyle afişe edilen müthiş keyifli bir film.

Zaten sinema tarihinde baş tacı bir kült olarak kendisine çok özel bir yer edinmiş durumda ve senede bir gün kalabalık bir arkadaş grubuyla tüketmek boyun borcu.

Filmin Notu: 6 Gönül Notu: 10 Arıza Notu: 8

1987 ABD yapımı, 97 dakika